انواع کابل خودنگهدار: دستهبندی کامل بر اساس ولتاژ، ساختار و سایزبندی
اگر در مرحله انتخاب بین مدلهای مختلف کابلهای هوایی عایقدار هستید، شناخت انواع کابل خودنگهدار (ABC) نقطه شروع دقیقی است. در این راهنما، انواع را از سه منظر اصلی بررسی میکنیم: سطح ولتاژ، ساختار و تعداد رشته، و سایز/سطح مقطع. همچنین معیارهای انتخاب هر دسته و کاربردهای رایج را میبینید. برای برآورد هزینه و تصمیم نهایی، میتوانید در انتهای مطلب به صفحهی هدف قیمت کابل خودنگهدار مراجعه کنید.
کابل خودنگهدار چیست؟
کابل خودنگهدار مجموعهای از هادیهای عایقدار است که معمولاً همراه با یک هادی نگهدارنده/نول نصب میشود تا کشش مکانیکی را تحمل کند. این طراحی، ایمنی شبکه توزیع را نسبت به هادیهای لخت بالاتر میبرد، تماسهای ناخواسته را کم میکند و در بافتهای متراکم شهری و مسیرهای دارای پوشش گیاهی عملکرد مطمئنتری دارد.
برای مشاهده قیمت بهروز و جزئیات بیشتر کابلهای خودنگهدار، به صفحه قیمت کابل خودنگهدار مراجعه کنید.
انواع کابل خودنگهدار بر اساس سطح ولتاژ
نخستین دستهبندی اثرگذار، ولتاژ کار است؛ زیرا روی عایقبندی، یراقآلات، روش نصب و الزامات ایمنی اثر مستقیم دارد.
1) انواع کابل خودنگهدار فشار ضعیف (LV)
مناسب شبکههای ۰.۶/۱ کیلوولت تا انشعابات شهری و روستایی.
پیکربندی رایج: ۳ یا ۴ هادی فاز عایقدار + ۱ هادی نول/نگهدارنده؛ در برخی پروژهها یک هادی روشنایی معابر نیز اضافه میشود.
مزایا: نصب سریعتر در معابر تنگ، کاهش خطاهای محیطی، ایمنی بالاتر برای عبور از مجاورت ساختمانها و درختان.
برای سطوح ۱۰–۲۰ کیلوولت (و بسته به استاندارد پروژه، محدودههای مشابه).
ساختار عایقی و نیمههادی پیچیدهتر نسبت به LV؛ انتخاب یراقآلات (کلمپ کششی/تعلیقی، مهارها) باید دقیق و مطابق دیتاشیت باشد.
کاربرد تیپ: خطوط توزیع اصلی یا فرعی که نیازمند ایمنی بالاتر و عبور در محیطهای چالشزا هستند.
نکته: کابلهای خودنگهدار عمدتاً در ردههای LV و MV تعریف میشوند. پروژههای ولتاژ بالاتر به طراحی اختصاصی و ملاحظات خاص نیاز دارند.
برای خرید یا مشاوره تخصصی در زمینه کابلهای برق، همین حالا با صنایع برق درودیان تماس بگیرید. به عنوان نماینده رسمی کابل مسین، ما با سالها تجربه در صنعت برق، بهترین مشاوره و محصولات با کیفیت را در اختیار شما قرار میدهیم. تیم ما آماده است تا شما را در انتخاب بهترین کابل متناسب با نیازهای پروژهتان راهنمایی کند.
انواع کابل خودنگهدار بر اساس ساختار و تعداد رشته
از منظر ساختار، تنوع اصلی در تعداد هادیهای فاز، وجود نول/نگهدارنده و گاهی هادی روشنایی است:
۳ فاز + نول/نگهدارنده (رایجترین): برای تغذیه سهفاز؛ مناسب خیابانهای شهری و فیدرهای فرعی.
۳ فاز + نول/نگهدارنده + روشنایی: زمانی که شبکه روشنایی معابر نیز از همان مسیر عبور میکند.
۲ فاز + نول یا تکفاز + نول: برای انشعابات سبک یا مناطق کممصرف.
ساختارهای MV: شامل لایههای نیمههادی، عایقهای ضخیمتر و الزامات اتصال/ترمینیشن ویژه.
چرا این بخش مهم است؟ چون انتخاب یراقآلات، شینهبندی تابلوها و رفتار مکانیکی دهانهها (Span) مستقیماً با ساختار و تعداد رشتهها گره خورده است.
انواع سایز کابل خودنگهدار: از نامگذاری تا انتخاب
وقتی از «سایز» صحبت میکنیم، منظور معمولاً سطح مقطع هادیها است که بر ظرفیت عبور جریان، افت ولتاژ و استحکام مکانیکی اثر دارد. عبارتهای پرجستوجو مانند «انواع سایز کابل خودنگهدار» دقیقاً به همین مورد اشاره دارند. در عمل، برای هر پیکربندی (مثلاً ۳فاز+نول)، محدودهای از سطح مقطعها عرضه میشود تا بر اساس طول مسیر و بار، گزینهی مناسب انتخاب گردد.
انواع سطح مقطع کابل خودنگهدار و معیارهای انتخاب
عبارت «انواع سطح مقطع کابل خودنگهدار» ناظر به تنوع مقادیر سطح مقطع (کوچک/متوسط/بالا) است. معیارهای کلیدی در گزینش:
جریان نامی مدار (برآوردشده از بار متصل + ضریب همزمانی)
طول مسیر و افت ولتاژ مجاز (هرچه مسیر طولانیتر، تمایل به سطح مقطع بزرگتر بیشتر)
شرایط محیطی و نصب (دمای محیط، تابش خورشید، باد، یخزدگی، شعاع خم و نوع کلمپ)
سازگاری با یراقآلات (کلمپ کششی/تعلیقی و اتصالات انتهایی باید با سایز انتخابی Match باشند)
ملاحظات اقتصادی (تعادل بین هزینه اولیه، دوام، نگهداری و تلفات)
هشدار حرفهای: اعداد جریان مجاز و افت ولتاژ باید از استاندارد و دیتاشیت سازنده چک شود. محاسبات نهایی را حتماً کارشناس تأیید کند.
راهنمای انتخاب (نمونهی تصویری – غیرقطعی)
سناریو معمول
طول تقریبی مسیر
بار نسبی
پیشنهاد سطح مقطع احتمالی*
انشعاب تکفاز محلی
≤ ۱۰۰ متر
کم
رده سطح مقطع کوچک/متوسط
خیابان شهری چند بلوک
۱۰۰–۴۰۰ متر
متوسط
رده سطح مقطع متوسط
فیدر فرعی طولانی
≥ ۴۰۰ متر
متوسط/زیاد
رده سطح مقطع متوسط/بالا
* صرفاً برای تصویر ذهنی؛ انتخاب نهایی بدون محاسبهی دقیق توصیه نمیشود.
مقایسه عملکردی انواع (در یک نگاه)
LV vs MV:
LV: نصب سریعتر، مناسب انشعابات و بافت متراکم.
MV: عایقبندی پیچیدهتر، نیازمند نصب تخصصی، برای خطوط توزیع اصلی/میانی.
۳ فاز + نول در برابر تکفاز/دوفاز:
۳ فاز: ظرفیت بالاتر و انعطاف توزیع بهتر برای چند مصرفکننده.
تک/دو فاز: اقتصادیتر برای بارهای سبک و مسیرهای کوتاه.
سطح مقطع کوچک/متوسط/بالا:
کوچک: اقتصادیتر، مناسب مسیرهای کوتاه و بار کم.
متوسط: متعادل برای اکثر سناریوهای شهری.
بالا: افت ولتاژ کمتر در مسیرهای طولانی/بار بالاتر، اما هزینه و وزن بیشتر.
کاربردهای رایج هر نوع
انواع کابل خودنگهدار فشار ضعیف (LV): انشعابات مشترکان، توسعه کوچهها و بافتهای متراکم، عبور ایمن از نزدیکی درختان/نماها.
MV: مسیرهای بین پست توزیع و فیدرهای اصلی/فرعی، مناطق با ریسک خطای محیطی بالا.
ساختار ۳فاز + نول + روشنایی: مناسب شهرداریها و پیمانکارانی که میخواهند برق اصلی و روشنایی معابر را هممسیر کنند.
سایزهای بزرگتر: فیدرهای طولانی یا بارهای متمرکز صنعتی/تجاری.
یراقآلات و ملحقات متناسب با هر نوع
انتخاب نوع کابل بدون توجه به یراقآلات سازگار کامل نیست. برای هر نوع و سایز، باید کلمپ تعلیقی/کششی، مهارها، ترمینیشنها و اتصالات همخوان تهیه شود. چند توصیه سریع:
دیتاشیت کلمپها را بر اساس قطر/سطح مقطع انتخابی چک کنید.
نصب را در دمای مجاز انجام دهید تا به عایق آسیب وارد نشود.
کشش مجاز را رعایت کنید؛ در اسپنهای بلند یا بادخیز، محاسبه تنش مکانیکی اهمیت دوچندان دارد.
چطور از بین انواع، انتخاب نهایی کنیم؟
نوع پروژه را مشخص کنید: LV یا MV؟
ساختار را تعیین کنید: ۳فاز + نول یا تک/دو فاز؛ نیاز به هادی روشنایی دارید؟
برآورد بار + طول مسیر را انجام دهید تا کاندیدهای سطح مقطع مشخص شوند.
سازگاری با یراقآلات و محدودیتهای اجرایی را بسنجید.
جمعبندی اقتصادی/فنی کنید و اگر در مرز تصمیمگیری هستید، معمولاً یک پله سطح مقطع بالاتر ریسک افت ولتاژ و داغی را کاهش میدهد (مشروط به تأیید مهندسی).
پرسشهای متداول
کدام نوع برای کوچههای باریک مناسبتر است؟
اغلب LV با ساختار ۳فاز + نول بهدلیل ایمنی و نصب سریعتر انتخاب میشود. اگر تنها چند مشترک سبک دارید، ساختار تکفاز نیز اقتصادی است.
آیا میتوان روشنایی معابر را در همان کابل عبور داد؟
بله، در برخی ساختارها یک هادی روشنایی اضافه میشود. یراقآلات و اتصالات باید با این ساختار سازگار باشند.
اگر بین دو سطح مقطع مردد باشیم چه کنیم؟
به محاسبه افت ولتاژ نگاه کنید. در نزدیکی مرزها، انتخاب سطح مقطع بالاتر (با تأیید کارشناس) معمولاً انتخاب امنتری است.
LV یا MV را از کجا تشخیص بدهم؟
به ولتاژ بهرهبرداری شبکه توجه کنید. انشعابات مصرفکنندههای عادی عموماً در LV هستند؛ خطوط انتقال توان در سطح محله/شهر معمولاً MV محسوب میشوند.
جمعبندی
در یک کلام، «نوع مناسب» نتیجهی توازن بین ولتاژ، ساختار رشتهها و سطح مقطع با محدودیتهای اجرایی و اقتصادی است. اگر میخواهید بعد از شناخت انواع، هزینهی اجرای گزینههای مختلف را مقایسه کنید، از همینجا وارد صفحهی هدف شوید: قیمت کابل خودنگهدار.
برای مشاوره تخصصی، تیم «سیم و کابل درودیان» میتواند با دریافت طول مسیر، بار تقریبی و شرایط محیطی، انتخاب دقیق را نهایی کند.